Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej – we współpracy z Instytutem Rolnictwa i Rozwoju Wsi PAN oraz Fundacją Europejskie Centrum Przedsiębiorczości – opracował raport pt. „Bariery instytucjonalne rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich”, dotyczący kluczowych problemów w rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw na terenach wiejskich.
Raport został zaprezentowany 8 grudnia 2011 w Cafe Kulturalna w PKiN. Prezentacji towarzyszyła debata, dotycząca problemów związanych z przedsiębiorczością obszarów wiejskich, w której udział wzięli współautorzy raportu – dr Iwona Nurzyńska i dr Mirosław Drygas z IRWiR PAN, dr Jerzy Kwieciński z Europejskiego Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości, przedstawiciele Banku Światowego, UNDP w Polsce, Ministerstwa Rolnictwa, a także przedsiębiorcy i naukowcy.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że mimo dobrze przygotowanych dokumentów planistycznych na poziomie UE i krajowym, nadal nie obserwujemy przełomu w tworzeniu pozarolniczych miejsc pracy na obszarach wiejskich. Wskazano na główne przyczyny takiej sytuacji:
- słabość otoczenia zewnętrznego, które nie sprzyja zakładaniu i prowadzeniu małych i średnich przedsiębiorstw,
- niski poziom integracji i koordynacji programów wsparcia oraz ich silna sektorowość,
- nastawienie w programach aktywizacji bezrobocia na ilość, nie na jakość,
- nadmierna biurokracja,
- niewystarczające działania, które mogłyby uruchomić endogeniczny potencjał mieszkańców wsi,
- promowanie rozwiązań nie zawsze dostosowanych do rzeczywistych potrzeb mieszkańców wsi (szczególnie peryferyjnie położonych w stosunku do dużych miast).
Uzasadnia to konieczność dalszych badań, podejmujących tę problematykę również w ujęciu regionalnym. Potrzebne jest nowe podejście do polityki rozwoju przedsiębiorczości na obszarach wiejskich.
Raport EFRWP zawiera również analizy przygotowane na podstawie dokumentów rządowych i samorządowych oraz dokumentów instytucji europejskich, jak również wnioski z badań jakościowych przeprowadzonych przez EFRWP wśród przedsiębiorców działających na terenach wiejskich. Uczestnicy badania wśród głównych barier rozwoju wskazali: obowiązujące przepisy prawne i ich niedopasowanie do realiów funkcjonowania mikrofirm na wsi, niski poziom rozwoju infrastruktury technicznej i socjalnej, utrudniony dostęp do kapitału.