„Śladami przeszłości dla przyszłości” – takie oto hasło towarzyszyło ubiegłotygodniowemu otwarciu ścieżki dydaktycznej, łączącej Matyty i Jerzwałd. Dwie sąsiadujące ze sobą wsie zaangażowały się wspólnie w projekt sieciowy, zrealizowany w ramach programu „Razem Możemy Więcej”. W ten sposób powstała wyjątkowa trasa turystyczna, biegnąca z Matyt, przez Półwysep Bukowiec, do Jerzwałdu.
Utworzenie ścieżki edukacyjnej służy przede wszystkim ożywianiu dziedzictwa tych terenów oraz pokazaniu ciągłości historycznej. Jest to również próba odwołania się do korzeni, która ma zjednoczyć okolicznych mieszkańców oraz przybliżyć im dzieje ziemi zasiedlanej niegdyś przez tak różne narodowości. Ważnym zamierzeniem było też przywrócenie poczucia wspólnoty społeczności wiejskiej, poprzez pokazanie jak zamieszkujący te tereny ludzie żyli i rozwijali swoją Małą Ojczyznę.
Szlak to prawie 18 km historii, zapisanej na dwujęzycznych tablicach dydaktycznych. Odcinek trasy, biegnący przez Matyty, pokazuje dzieje tego obszaru od czasu plemion pruskich do dnia dzisiejszego – a więc od wschodniopruskiej osady Motitten do współczesnej wsi, zamieszkałej głównie przez ludność przesiedloną po II Wojnie Światowej. W ramach projektu został też odnowiony zapomniany cmentarz ewangelicki oraz przedwojenny pomnik, upamiętniający poległych w czasie I WŚ.
Za Matytami trasa naziemna Półwyspu Bukowiec przechodzi w szlak wodny, biegnący przez Jezioro Jeziorak do Jerzwałdu. Wodną ścieżkę uatrakcyjniono, umieszczając na jeziorze tablice edukacyjne.
Szlakiem wodnym docieramy do Jerzwałdu. W tej miejscowości również ustawiono plansze przedstawiające historię wsi od czasów jej założenia (w średniowieczu) do współczesności. Pieczołowicie odtworzono losy przedwojennego Gerswalde, w tym historię poniemieckich domów i ich dawnych mieszkańców. Z Jerzwałdem związany był również Zbigniew Nienacki – pisarz mieszkał tu, tworzył i został pochowany na miejscowym cmentarzu. Z myślą o czytelnikach prozy Nienackiego zaznaczono miejsca, gdzie toczyły się akcje wielu jego powieści.
Zamierzeniem projektu, była też integracja mieszkańców wsi i promowanie postaw aktywności obywatelskiej. W realizację inicjatywy – w tym prace porządkowe – zaangażowano miejscową ludność i dzieci z Zespołu Szkół w Dobrzykach oraz ożywiono współpracę lokalnego samorządu z wiejskimi organizacjami i stowarzyszeniami.
Ścieżka dydaktyczna, biegnąca przez Park Krajobrazowy Pojezierza Iławskiego, to także niemała atrakcja dla turystów, chętnie odwiedzających te tereny.
Inicjatorami projektu byli członkowie Stowarzyszenia Wspierania Inicjatyw Lokalnych „Róbmy Swoje” oraz Sołectwo w Jerzwałdzie. Na uroczyste otwarcie ścieżki przybyli członkowie Mniejszości Niemieckiej w Elblągu oraz konsul generalny RFN w Polsce.
Projekt zrealizowano ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej, we współpracy z partnerami: Urzędem Gminy Zalewo, Nadleśnictwem Susz, Towarzystwem Miłośników Ziemi Zalewskiej oraz Parkiem Krajobrazowym Pojezierza Iławskiego.