Synteza jest efektem IV etapu badań w ramach Monitoringu rozwoju obszarów wiejskich. W 2014 r. zostały opublikowane wyniki I etapu MROW, obejmujące badanie poziomu i struktury rozwoju obszarów wiejskich w Polsce, będące odzwierciedleniem sytuacji społeczno-gospodarczej na poziomie lokalnym z 2010 r. W 2018 r. zaprezentowano wyniki III etapu MROW, w których dla 2015 r. powtórzono analizę poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego i jego struktury oraz rozszerzono o nowy element badania dynamiki tej struktury (okres badania: lata 2010–2015). Przeprowadzono identyfikację czynników powodujących zmiany poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów wiejskich. Zmodyfikowane zostało także narzędzie obserwacji przestrzennego zróżnicowania dynamiki zmian składowych rozwoju (mobilności pozycji gmin uszeregowanych według poziomu oceny dla każdej składowej). Badanie z IV etapu (MROW 2022) nie tylko wskazuje jednostki relatywnie lepiej i słabiej rozwinięte, lecz także identyfikuje te, w których kierunek przemian społeczno-gospodarczych jest korzystny lub nie, co ostatecznie przekłada się na pozycjonowanie danej gminy w szeregu (awans bądź spadek pozycji). Ponadto powtórzenie procedury wyłaniającej podobne strukturalnie gminy (typy) umożliwiło zbadanie trwałości i zmienności struktury rozwoju – sprawdzono kierunek „przepływów” gmin do innych typów rozwojowych. IV etap MROW obejmuje lata 2010–2019. Końcowy rok badania jest nie tylko rokiem schyłku dekady, lecz także ostatnim rokiem niedotkniętym kryzysem gospodarczym.
Niniejsze badanie jest niejako próbą podsumowania dziesięcioletnich obserwacji, których okres badawczy obejmuje drugą dekadę XXI w. Podstawowe pytania poznawcze brzmią: jak zmieniła się struktura rozwoju społeczno-gospodarczego na polskiej wsi?, jakie są trwałość i zmienność lokalnych czynników w rozwoju społeczno-gospodarczym na wsi?, co mu sprzyja?