Wyniki pierwszego etapu projektu pn. Monitoring Rozwoju Obszarów Wiejskich, opublikowane w 2014 roku, to opis poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego gmin wiejskich i miejsko-wiejskich w Polsce, sporządzony w oparciu o dane z 2010 roku.
Na potrzeby projektu MROW opracowano metodę badawczą, która pozwala na prowadzenie cyklicznych badań porównawczych w okresie wieloletnim. Przyjęto także definicję poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego, przez którą należy rozumieć przemiany, prowadzące do zaspokajania w coraz większym stopniu zbiorowych i indywidualnych potrzeb lokalnych mieszkańców. W MROW założono, że na poziom wspomnianego rozwoju społeczno-gospodarczego wpływa 11 odrębnych czynników (składowych), m.in. z zakresu przestrzenności, kwestii gospodarczych, społecznych i elementów jakości życia, edukacji oraz innych. Stosownie do tak określonej definicji, wyodrębniono zestaw blisko 50 wskaźników, które są tworzone w oparciu o blisko 200 rodzajów danych pozyskiwanych z różnych instytucji publicznych, na szczeblu ogólnopolskim, regionalnym i lokalnym.
Poniżej zobrazowanie jest 11 składowych, w oparciu o które określany jest poziom rozwoju społeczno-gospodarczego w badaniu MROW.
Na podstawie analizy tak zagregowanych wskaźników wyodrębniono pięć poziomów rozwoju społeczno-gospodarczego. Rozkład gmin wg przyjętych poziomów rozwoju przedstawia poniższy rysunek:
Kolejną, istotną kwestią zdefiniowaną w I etapie badania, było wyznaczenie 7 dominujących typów gmin w Polsce: z dominacją rolnictwa tradycyjnego, wielkoobszarowego, z przewagą funkcji rolniczej, wielodochodowych z rozdrobnionym rolnictwem, wielofunkcyjnych, zurbanizowanych i silnie zurbanizowanych. Ich fotografia widoczna jest na poniższym rysunku.
Dzięki analizie danych zebranych w I etapie badania MROW zdefiniowano także zależności zachodzące pomiędzy poziomem rozwoju-społecznego danej gminy, a jej typem. Wyniki te mogą być z powodzeniem wykorzystywane w działaniach i kreowaniu polityki dostosowanej do poszczególnych społeczności lokalnych.
Prezentacja raportu MROW 2014 odbyła się podczas konferencji naukowej w Warszawie, w której wzięli udział autorzy raportu: dr hab. Monika Stanny, prof. dr hab. Andrzej Rosner oraz dr Mirosław Drygas. Wydarzeniu towarzyszyła debata, której celem było podsumowanie wniosków raportu i przedstawienie ich wpływu na obecną sytuację terenów wiejskich w Polsce. W debacie uczestniczyli: Adam Tański – były minister rolnictwa, Wiktor Szmulewicz – prezes KRiR, Artur Łączyński – dyrektor Departamentu Rolnictwa GUS, prof. dr hab. Walenty Poczta.
Zapraszamy do zapoznania się z pełną treścią Raportu i Syntezą.
